در زمانی نهچندان دور، آیندهنگران و متخصصان فناوری با اطمینانی تزلزلناپذیر پیشبینی کردند که دفاتر بدون کاغذ به زودی به یک واقعیت تبدیل خواهند شد. آنها بر این باور بودند که ظهور اینترنت، ایمیل، و ابزارهای الکترونیکی نوآوری همچون کتابخوانهای دیجیتال و تبلتها، دیگر نیازی به کاغذ پرهزینه و نسبتاً ناپایدار باقی نخواهد گذاشت. اما برخلاف این پیشبینیهای جذاب، جهان در مسیری کاملاً متفاوت گام برداشت. استفاده از رایانهها و ابزارهای ارتباطی دیجیتال در محیطهای کاری نهتنها میزان مصرف کاغذ را کاهش نداد، بلکه حتی در مواردی آن را افزایش داد. به جای تایپ یک نامه یا گزارش تنها در یک نسخه، با یک کلیک ساده روی دکمه “چاپ” دهها نسخه تولید میکنیم. حتی گاهی صفحات وب را همراه با تمامی تبلیغات و بخشهای حاشیهای آن چاپ میکنیم تا در مسیر برگشت به خانه آنها را مطالعه کنیم. اما مسئله اصلی دیگر آن نیست که آیا باید از کاغذ استفاده کرد یا نه، بلکه این است که مناسبترین نوع کاغذ برای چاپ کدام است؟ بهترین پاسخ به این سؤال این است: “بستگی دارد.”
اصول اصلی انتخاب کاغذ
کاغذ مورد استفاده برای چاپ انواع متعددی دارد و هر نوع چاپگری نیازمند یک نوع خاص از کاغذ است. شاید کاغذی برای یک منظور کاملاً ایدهآل باشد، اما برای کاربرد دیگری به هیچ وجه مناسب نباشد. کاغذهایی که برای چاپگرهای اداری استفاده میشوند به دو دسته عمده تقسیم میشوند: کاغذ روکشدار (نوری) و کاغذ بدون روکش (غیرنوری). در اینجا تمرکز ما بر کاغذهای غیرنوری است که معمولاً برای کاربردهای عمومی ارجحیت دارند.
کاغذها معمولاً بر اساس چهار ویژگی اصلی ارزیابی میشوند:
1- درخشندگی: درخشندگی میزان سفیدی و انعکاس نور از سطح کاغذ را نشان میدهد. هر چه درخشندگی بیشتر باشد، رنگها واضحتر و تضاد بین متن و پسزمینه بیشتر خواهد بود. کاغذهایی با کیفیت پایین و قیمت ارزان معمولاً درخشندگی کمتری دارند، به طوری که سفیدی آنها چندان برجسته به نظر نمیرسد و رنگهای مشکی نیز تیرگی کامل ندارند. درخشندگی معمولاً با مقیاسی بین 1 تا 100 اندازهگیری میشود. سطح پایه برای کاغذهای تجاری حدود 80 است، در حالی که نمرات بالاتر مانند 96 یا 97 نشاندهنده کاغذهای باکیفیتتر هستند. البته توجه داشته باشید که تولیدکنندگان مختلف از استانداردهای متفاوتی پیروی میکنند، بنابراین ممکن است مقیاس درخشندگی بین برندها کاملاً قابل مقایسه نباشد.
2- کدری: کدری یا شفافیت معیاری برای سنجش میزان عبور نور از کاغذ است. کاغذهایی با کدری پایین به راحتی پشتمتن یا حتی تصویر موجود در طرف دیگر را نشان میدهند که این امر چاپ دوطرفه را دشوار میکند. معمولاً کاغذهای ارزان قیمت دارای این مشکل هستند. هرچه کیفیت و در نتیجه قیمت کاغذ بالاتر باشد، میزان کدری آن بیشتر خواهد بود. برخلاف درخشندگی، برای کدری مقیاس مشخصی وجود ندارد و اغلب تولیدکنندگان آن را با عبارات نسبی مثل پایین، متوسط یا بالا توصیف میکنند.
3- وزن: وزن مشخصکننده ضخامت و سنگینی کاغذ است و نقش قابل توجهی در ظاهر و کیفیت نهایی چاپ دارد. کاغذهای ضخیمتر حرفهایتر به نظر میرسند و نشانهای از اهمیت محتوا هستند؛ در حالی که کاغذهای سبکتر و نازکتر حس غیررسمی یا حتی بیکیفیتی را القا میکنند. علاوه بر این، نازکی کاغذ باعث افزایش شفافیت آن شده و برای چاپهای جدی و دوطرفه مناسب نیست. وزن کاغذ معمولاً بر اساس واحد پوند سنجیده میشود.
4- بافت: بافت، یا صافی سطح، تأثیر مستقیمی بر ظاهر نهایی چاپ خواهد داشت. بسته به فرآیند تولید و میزان استفاده از مواد بازیافتی یا اصالت مواد اولیه، جنس سطح ممکن است زبر، نرم و صاف و یا مات و یا ابریشمی باشد.