بهمن
خلاقیت یک فرآیند ذهنی ارزشمند است که شامل تولید ایده‌ها و مفاهیم جدید یا ایجاد ارتباط‌های تازه میان مفاهیم و ایده‌های موجود می‌شود. این فرآیند به شکلی بنیادین در توسعه‌های جدید و مواجهه با چالش‌ها نقشی اساسی دارد.
بر اساس گزارش آژانس خبری چاپ و بسته‌بندی ایران، از دیدگاه علمی، نتیجه تفکر خلاق یا تفکر واگرا اغلب ویژگی‌هایی چون ابتکار، تناسب و اقتضا را در بر دارد. اما در تعریف عمومی‌تر، خلاقیت بیشتر به معنای خلق چیزی نوین تلقی می‌شود.
یکی از تعاریف مهم خلاقیت، فرآیند عبور از پیش‌فرض‌ها و بازنگری انگاشت‌های قبلی است. بسیار پیش می‌آید که ایده‌های خلاق در زمانی شکل می‌گیرند که فرد این باورهای از پیش‌ساخته‌شده را کنار گذاشته و روشی نو که کمتر به آن اندیشیده شده را به کار می‌گیرد.
بررسی‌ها نشان داده‌اند که زیبایی، خلاقیت و نوآوری در طراحی و بسته‌بندی می‌تواند جذابیت فوق‌العاده‌ای برای محصول ایجاد کرده و به راحتی توجه هر بیننده‌ای را جلب کند. این موضوع از جنبه‌های گوناگون قابل تحلیل است.
طراحی خلاقانه در بسته‌بندی محصولات تضمینی برای موفقیت در فروش و جلب مصرف‌کننده به شمار می‌آید. بسته‌بندی هایی که با بهره‌گیری از هنر طراحی گرافیکی خلق می‌شوند، نقش اطلاع‌رسانی، زیباشناسی و بازاریابی را همزمان ایفا می‌کنند. هر بسته‌بندی مناسب باید چنان جذاب و آگاهانه طراحی شود که حتی مخاطبی بی‌اطلاع از محصول، به خرید آن ترغیب شود.
به بیان دیگر، یک طراحی گرافیکی موفق باید به گونه‌ای باشد که بتواند محصول را تنها از طریق ظاهر خود بفروشد. چنین بسته‌بندی باید علاوه بر اعتمادسازی، اطلاع‌رسانی پویا داشته باشد. همچنین، هویت بومی و ملی را بازتاب دهد و با ویژگی‌هایی نظیر خلاقیت و ایده‌پردازی، سهم بیشتری در بازار رقابتی ایفا کند. با این حال، متأسفانه توجه کافی به این مسئله در ایران صورت نگرفته است؛ وضعیتی که منجر به خسارات مالی قابل‌توجهی در بخش‌های مختلف شده است.
امروزه یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت در بازار جهانی توجه به هنر بسته‌بندی است. اهمیت این شاخه از گرافیک تا جایی پیش رفته که برخی کشورها با بهره‌گیری از طراحی بسته‌بندی حرفه‌ای، حتی بدون تولید مستقیم، توانسته‌اند به عنوان صادرکننده کالا مطرح شوند. نمونه بارز این موضوع زعفران ایران است که به صورت فله‌ای صادر شده اما در کشورهایی مانند اسپانیا با بسته‌بندی‌های مدرن و خلاق عرضه شده و نام این کشورها را به عنوان برندهای تجاری مطرح کرده است.
این نشان می‌دهد که جهان امروز تنها نیازمند تولید محصول نیست، بلکه ارزش اصلی در تولید هنر و خلاقیت نهفته است؛ عناصری که محرک کلیدی چرخه‌های اقتصادی هستند. بسته‌بندی نامناسب و طراحی غیرحرفه‌ای محصولات ایرانی نه تنها کیفیت ادراک‌شده آن‌ها را کاهش داده بلکه سبب شده است ایران به کشوری تک‌محصولی تبدیل شود. وجود طراحی ضعیف یکی از عواملی است که مانع موفقیت کالاهای ایرانی در بازار جهانی شده است.
به یاد داشته باشید که طراحی گرافیک یک بسته‌بندی قدرتمندترین ابزار بازاریابی محسوب می‌شود. تأثیرگذاری آن مستقیماً به شناخت درست بازار هدف، ویژگی‌های فرهنگی و عوامل منطقه‌ای بستگی دارد.
